YDH'nin haberine göre, İsrail medyası, özellikle yedek askerlerin devreye alınmasıyla artan maliyetlerin ve oluşan bütçe baskısının, hükümetin önümüzdeki aylarda karşı karşıya kalacağı en büyük sınavlardan biri olacağını belirtiyor.

Gazze Şeridi’ndeki yeni saldırı dalgasına hazırlanan İsrail Savaş Bakanlığı, on binlerce yedek askeri yeniden göreve çağırdı. Bu adımın hem toplumsal hem de ekonomik etkileri tartışma konusu oldu.

Yedek Seferberliği Devlet Hazinesini Zorluyor

Ekonomi gazetesi Globes’un haberine göre, savaşın son 18 aydır devam etmesi, yedek askerler ve aileleri üzerinde giderek artan bir yıpranma yaratmakla kalmadı; aynı zamanda devletin mali yükünü de ciddi biçimde artırdı. Haberde, yedek asker görevlendirmelerinin, ekonomik belirsizliği tırmandırdığı vurgulandı.

Savaş Bakanlığı henüz Maliye Bakanlığı'ndan Gazze’deki operasyonlar için ek bütçe talep etmiş değil. Ancak Globes, bu durumun yalnızca geçici olduğunu ve geçmiş deneyimlerin, böyle bir talebin kaçınılmaz olduğunu gösterdiğini belirtiyor. Özellikle çatışmaların yeniden şiddetlenmesiyle 2025 bütçesinde öngörülen dengelerin bozulduğu ifade edildi.

Savunma Bütçesi Planların Gerisinde Kalıyor

Bu yıl için belirlenen toplam savunma bütçesi 110 milyar şekel. Bunun 15 ila 17 milyar şekeli yedek askerlerin görevlendirilmesi için ayrıldı ve bu tutarın yıl boyunca yeterli olması hedeflendi. Ancak mart ayında sona eren ateşkesin ardından yapılan yeni sevklerle birlikte harcamalar öngörülen sınırları aşmaya başladı. Bu da Maliye Bakanlığı’nın bütçeyi yeniden değerlendirmeye zorlanabileceği anlamına geliyor.

Globes, bir yedek askerin günlük maliyetinin ortalama 1.000 şekel olduğunu aktardı. En iyimser senaryoda dahi bu çağrıların toplam maliyetinin yüz milyonlarca şekele ulaşabileceği ifade ediliyor. Mevcut savunma bütçesi bu yükü karşılayabilecek kapasiteye sahip olsa da, bunun oldukça zorlayıcı olacağı belirtiliyor.

Acil Harcamalar İçin Ayrılan Fon Hızla Eriyor

Geçtiğimiz yıl savaşın beklenenden uzun sürmesi, hükümeti harcama limitini aşmak için sürekli Knesset’e başvurmaya zorlamıştı. Bu yıl için olası çatışmalara karşılık 10 milyar şekellik bir yedek fon ayrıldı. Ancak bu fonun büyük bölümü bütçe açığını kapatmak için kullanıldı ve şu anda sadece 3 milyar şekel kaldığı belirtiliyor.

Gazze’deki saldırıların aylarca sürmesi durumunda bu miktarın yetersiz kalacağı uyarısı yapılıyor. Yedek asker harcamalarının yanı sıra, ordunun silah ve mühimmat gibi alanlarda da ek bütçe talepleri gündeme gelebilir.

Maliye Bakanı’nın Rezerv Planı da Kritik Eşiğe Geliyor

Maliye Bakanı Bezalel Smotrich, mart ayında Globes’a verdiği demeçte, “kutu dışında” bazı ek rezervler bıraktığını söylemişti. Ancak haberde, Gazze’deki tam kapsamlı bir savaşın bu tampon fonları da tüketeceği ve böyle bir durumda hükümetin mevcut bütçeyi yeniden açmak zorunda kalacağı ifade edildi.

Globes, önümüzdeki süreçte iki önemli ekonomik seçeneğin gündeme gelebileceğini öne sürüyor: Ya mevcut ağır vergi yükü daha da artırılacak ya da mali açık genişletilecek. Bu ikinci seçenek, İsrail’in borçlanma maliyetlerini uzun yıllar boyunca artırabileceği gibi, ülkenin kredi notunun düşmesi riskini de beraberinde getirebilir.

Sivil Harcamalarda Kısıntı, Yedek Askerlere Vaat Edilen Destekler Gecikiyor

Ekonomik baskının derinleşmesi halinde sağlık, eğitim ve sosyal hizmetler gibi sivil alanlardaki harcamalarda da kesintiler gündeme gelebilir. Öte yandan, yedek kuvvetlerin sırtlandığı yük artarken, hükümetin bu askerler için vadettiği destek paketleri ise henüz resmiyet kazanmadı.

İki ay önce Maliye Bakanı Smotrich ve Savaş Bakanı Israel Katz tarafından duyurulan 3 milyar şekel değerindeki destek paketi — vergi indirimi, işveren teşvikleri ve dijital ödeme çözümleri gibi başlıklardan oluşuyordu. Ancak siyasilerin bu paketi “tarihi bir devrim” olarak lanse etmesine rağmen, teklif hâlâ hükümetin onayına sunulmuş değil.

Maliye Bakanlığı, mevcut bütçenin bir çözüm sunduğunu belirtse de, Gazze savaşının uzaması durumunda ekonomik kırılganlıkların daha da derinleşeceği öngörülüyor.