Sinvar, İsrail'i Hamas'ın militarizmden vazgeçtiği konusunda kandırdı.

Yahya Sinvar 5 yıl önce, Mısırlı aracıların İsrail Başbakanı  Netanyahu'ya vereceğini bildiği bir belgenin üzerine bir not karaladı.

Eski Ulusal Güvenlik Danışmanı Meir Ben-Shabbat'a göre Sinvar İbranice yazdığı mesajda ateşkes için "hesaplanmış bir risk" alınmasını istedi.

Kısa bir süre önce Sinvar bir İtalyan gazeteciye de benzer bir şey söylemişti: "Artık savaş istemiyorum. Ateşkes istiyorum.  Yoksul Filistin kıyı şeridi için hedef ne? Singapur gibi, Dubai gibi olabiliriz."

Hamas'ın 7 Ekim'de İsrail'e yönelik uzun süredir planladığı operasyonun ardından İsrail güvenlik kurumları bu sözlere yeni bir gözle bakıyor.

İsrailli yetkililer artık Hamas konusunda bir rehavet duygusuna kapıldıklarını kabul ediyorlar. Son yıllarda ordu, Gazze sınırındaki çitlerin gözetimini büyük ölçüde azaltmış, elektronik sensörlere bel bağlamış ve Batı Şeria'daki yerleşimleri korumak için birliklerini bölge dışına kaydırmıştı.

İsrailli analist Chen Artzi Sror'un kısa süre önce Yedioth Ahronoth gazetesinde yazdığı gibi, hırslı askeri istihbarat analistleri İran ve Suriye'ye odaklanmayı tercih ediyordu çünkü Filistin meseleleri üzerinde çalışmak varoluşsal bir önem taşımıyordu.

Genel kanı Hamas'ın caydırıldığı ve asıl zorlukların daha uzaklarda olduğu yönündeydi.

Ordunun istihbarat bölümünün eski Filistin araştırmaları başkanı Michael Milshtein "Sinvar İsrail'in bilincini çok iyi okudu. İsrail'in Hamas'ın Gazze'de istikrara odaklandığına, sivil işleri desteklediğine inanmasını istedi. İsraillilerin zihnine bu yanlış fikri yerleştirdi." diyor.

7 Ekim saldırıları bölgesel hatta küresel siyaseti yeniden şekillendirip daha geniş çaplı bir savaş riskini artırırken, buna yol açan dinamiğin yakın düşmanlardan oluşması dikkat çekici. Sinvar ve İsrailliler on yıllardır birbirlerini izliyor ve analiz ediyorlar.

Gazze'nin güneyindeki Han Yunus kentinin yoksul bir mahallesinde doğan 61 yaşındaki Sinvar, 1980'lerin sonunda ilk Filistin ayaklanması başlarken Hamas'ın askeri kanadının kurulmasına yardımcı oldu. Daha sonra İsrail'le işbirliği yapan Filistinlilerin kökünü kazıma görevini üstlendi ve bunlardan dördünün öldürülmesinden sorumlu oldu. O sırada hala Gazze'de işgalci olan  İsrail askeri yetkilileri 1989 yılında onu ömür boyu hapse mahkum etti.

Parmaklıklar ardında Sinvar İbranice ve İsrail toplumu hakkında derin bir bilgi ve tecrübe kazandı, düzenli olarak gazeteleri ve önemli İsrailli figürlerin biyografilerini okudu. Ayrıca Hamas mahkûmlarının tartışmasız lideri haline geldi.

Yetkililer onu soğukkanlı, manyetik bir lider olarak tanımlıyor; kısa kesilmiş saçları ve sakalları artık çoğunlukla beyazlamış, kompakt, sinirli bir adam.

2000'li yılların başında, cezaevindeyken, Sinvar baş ağrısı ve bulanık görme yaşamaya başladı. Beerşeba'daki Soroka Tıp Merkezi'ne götürüldü ve burada bir cerrah beynindeki tümörü alarak hayatını kurtardı.

O dönemde hapishanenin istihbarat şefi olan Betty Lahat, bir TV belgeselinde bu olayı onu ajan olarak işe almak için kullanmaya çalıştığını söyledi.

Lahat belgeselde Sinvar'a, "İsrail devleti senin hayatını kurtardı dedim," dedi.

Lahat belgeselde devamla şunları aktardı: "Onu bizden birine dönüştürebileceğimi düşündüm ama ilgilenmedi. Sürekli serbest bırakılacağı günden bahsediyordu. Ona asla çıkamayacağını söyledim. Bir tarih olduğunu söyledi ve Allah biliyor dedi."

Bir tarih vardı. Bu tarih İsrail'in Hamas'ın elindeki İsrailli asker Gilad Şalit karşılığında 1000'den fazla Filistinli mahkumu takas ettiği 18 Ekim 2011'di. Serbest bırakılanlar arasında  listeyi hazırlayan kişi  Sinvar da vardı.

İsraillileri değil Filistinlileri öldürdüğü (İsrail'e ajanlık yapan Filistinliler kastediliyor)  ve artık genç olmadığı için bazı İsrailli yetkililer onun listede yer almasına itiraz etmedi. Diğerleri karşı çıktı.

Hamas'a üst düzey bir görevle yeniden katıldı ve 2017'de Katar'a gönderilen İsmail Heniyye'nin yerine grubun tüm Gazze'den sorumlu lideri seçildi.

Batı Şeria'da yayınlanan El Eyyam gazetesinin Gazzeli köşe yazarı Ekrem Atallah telefonla yaptığı açıklamada "Hamas ve Sinvar İsrail'i yanlış yönlendirdi ve savaşın Hamas için bir seçenek olmadığına inandırdı" dedi.

Ekim saldırısından sonra üst düzey bir Hamas yetkilisi olan Ali Baereke, Rus devlet kanalı RT'ye benzer bir açıklama yaptı. 

Bereke, Hamas'ın  İsrail'i "Gazze'yi yönetmekle meşgul" olduğu konusunda kandırırken iki yıl boyunca 7 Ekim için hazırlandığını söyledi. Planlama sadece saldırıyı değil, Hamas'ın saldırı sonrasında nasıl bir yönetim sergileyeceğini de kapsıyordu.

Bu konu 2021 yılında Gazze'de düzenlenen ve Sinvar'ın açılış konuşmasını yaptığı "Günlerin Sonunun Vaadi" başlıklı konferansın konusuydu. Bir özet belgeye göre konferansta, ülke yenilgiye uğratıldıktan sonra İsrailli uzmanlara ne yapılacağı konusu ele alınmıştı.

(Belgeye göre bu konuda varılan netice) "Tıp, mühendislik, teknoloji, sivil ve askeri sanayi alanlarındaki Yahudi bilim adamlarını ve uzmanları bir süre daha tutun,  bilgi ve deneyimleriyle birlikte gitmelerine izin vermeyin."

Hamas yetkilileri hiçbir zaman doğrudan İsrailli yetkililerle konuşmazken, Sinvar aracılar vasıtasıyla İsrail'i Hamas'ın  iyi niyetli olduğuna ikna etmeye çalıştı. Bu çabaların bir parçası olarak, Filistin Yönetimi ile işbirliği yaparak yaklaşık 18.000 Gazzeli için İsrail'de çalışma izni pazarlığı yaptı ve bu kişilerin İsrail'de gündelik işçi olarak çalışmasına izin çıkarttı.

İsrailli güvenlik yetkilileri, 7 Ekim'den önce Hamas militanlarını yönlendirmek için toplulukların haritalarını çizen ve yerel ailelerin listelerini hazırlayanların bu işçilerden bazıları olduğunu söylüyor.

Saldırılardan bu yana Sinvar herhangi bir açıklama yapmadı.

Bloomberg