Filistin direnişinin Aksa Tufanı operasyonu ve İsrail'in Gazze'ye yönelik acımasız saldırısıyla başlayan Ekim 2023 savaşı, Iraklı direniş gruplarının Washington'u Tel Aviv'e askeri desteğinden vazgeçmesi konusunda uyarmasının ardından ABD üslerine insansız hava aracı ve füze saldırıları başlatmasıyla Bağdat'a kadar uzandı. ABD şimdi buna, Irak'ın Halk Seferberlik Birlikleri (Haşd Şa’bi) karargahını hedef alarak karşılık verdi - on üç üyesini öldürdü, sayısız kişiyi yaraladı ve Bağdat ile Washington arasındaki gerilimi tırmandırdı. Irak içindeki bu saldırılar, ABD askeri güçlerinin ülkeden çıkarılması için önceden var olan çağrıları güçlü bir şekilde yeniden alevlendirdi. Bunun yasal dayanağı zaten mevcut: Ocak 2020'de ABD'nin Haşd Şa’bi Başkan Yardımcısı Ebu Mehdi el-Mühendis ve İran'ın Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani'ye yönelik yasadışı suikastlarının hemen ardından, Irak Parlamentosu "uluslararası koalisyonu" sona erdirmek ve yabancı güçleri ülkeden çıkarmak için oy kullandı. Irak'ın egemenliğini korumak Eylül ayında, Washington'dayken, Irak Başbakanı Muhammed Şiya’ es-Sudani CNN'e, "Irak'ın artık ABD'den veya koalisyon ülkelerinin geri kalanından savaş güçlerine ihtiyacı olmadığını", çünkü IŞİD'in "artık bir tehdit oluşturmadığını" söyledi. Bu, ABD'li yetkililer ve düşünce kuruluşları tarafından daha sık dile getirilen bir temadır, tıpkı IŞİD'in neden Suriye veya Irak'ta geri dönüş yapamayacağını açıkça gösteren bu Carnegie Endowment değerlendirmesinde olduğu gibi. 15 Kasım'da ABD Senatörü Rand Paul, Amerikalıların "Ortadoğu'da (Batı Asya) bitmek bilmeyen savaşlardan bıktığını" savunarak, ABD birliklerinin Suriye'den çekilmesi için bir Kongre yasa tasarısı sundu. "Yine de, 900 ABD askeri Suriye'de ve hayati bir ABD çıkarı söz konusu değil, zaferin tanımı yok, çıkış stratejisi yok ve orada olmak için Kongre yetkisi yok." Iraklı milletvekili Ammar eş-Şibli, The Cradle'a verdiği demeçte, "Irak güvenlik güçleri herhangi bir iç veya dış savaşı yönetebilir ve özellikle IŞİD geçmişte kaldıktan sonra artık ABD güçlerinin varlığına ihtiyaç yok" dedi. ABD'nin, ülkenin IŞİD'e karşı neredeyse tüm savaşlarında Irak'ın ön cephe güçleri olan Haşd Şa’bi birliklerine yönelik saldırısının ardından Bağdat, operasyonu "tehlikeli bir tırmanış", Irak'ın egemenliğinin ihlali ve uluslararası koalisyonun Irak topraklarında IŞİD'e karşı ilan ettiği misyonun ihlali olarak şiddetle kınadı. 22 Kasım'da, hükümet sözcüsü Besim el-Avadi, ABD'den doğrudan bahsetmeden, şunları söyledi: "Irak hükümeti yalnızca yasayı uygulamaya ve ihlal edenleri sorumlu tutmaya kendini adamıştır, bu yalnızca kendi yetki alanı dahilindeki bir ayrıcalıktır. Hiçbir parti veya yabancı kurum, Irak'ın anayasal egemenliğine ve uluslararası hukuka aykırı olduğu için bu rolü üstlenme hakkına sahip değildir." Bu açıklama, ABD'nin Ebu Gureyb ve Curf es-Sahr'da işlediği suçlara verilen fiili tepki düzeyine yükselmediği için, siyasi partiler ve direniş gruplarının destekçileri arasında öfkeye yol açtı. İsminin açıklanmasını istemeyen üst düzey bir Iraklı yetkili, The Cradle'a, hükümetine "Washington'dan bu yönde çok sayıda mesaj taşıyan ABD'nin Irak büyükelçisi Alina Romanowski aracılığıyla ABD tarafından şantaj yapıldığını" söyledi. Yetkili, ABD'nin, Washington'un 1991 ile 2003 yılları arasında Irak'a uyguladığı ekonomik ablukayı hatırlatan bir ekonomik ablukaya atıfta bulunarak, "ilişkileri kesme ve Irak'a fonların (özellikle ABD dolarının) gelmesini engelleme tehdidinde bulunduğunu" da ekledi. Bu tehditler siyasi ve silahlı gruplara doğrudan ya da aracılar aracılığıyla iletilmiştir. Iraklı direniş gruplarından bazıları geri adım attı; ancak Ketaib Hizbullah, Ensarullah el-Vefa, Hareket en-Nuceba ve Ketaib Seyyid eş-Şuheda gibi önemli gruplar Washington'dan gelen çeşitli ültimatomları reddetti. ABD'den çekilme çağrıları artıyor Iraklı siyasi analist Ali eş-Şammari'nin The Cradle'a söylediği gibi, "sözde uluslararası koalisyon, ABD'nin bölgedeki etkisini güçlendirmek için şüpheli faaliyetlere devam etmek ve Amerikalıların 2011'de Stratejik Çerçeve Anlaşması'nın uygulanmasında geri çekilmelerinin ardından tekrar Irak'a dönmeleri için bir Amerikan yalanıdır." Irak direniş grupları, 17 Ekim'den bu yana, Washington'ın İsrail'in Gazze'ye yönelik eşi görülmemiş ve çılgınca ayrım gözetmeyen saldırısına verdiği destek nedeniyle, ABD askeri güçlerine karşı çok gerçek bir savaşa girdiler. Gruplar ayrıca Suriye'de bulunan yasadışı ABD birliklerini de hedef aldı. 21 Kasım'da, aynı gün bir Haşd Şa’bi üyesini öldüren bir ABD insansız hava aracına yanıt olarak, Irak'ın batısındaki kötü şöhretli Aynu’l-Esed hava üssü ilk kez kısa menzilli bir balistik füze tarafından hedef alındı. O akşamın ilerleyen saatlerinde ABD güçleri, Bağdat'ın güneybatısındaki Curf es-Sahr bölgesindeki Haşd Şa’bi karargahını bombalayarak karşılık verdi. Haşd Şa’bi karargahının bombalanması, özellikle Haşd Şa’bi'nin Irak'ın resmi güvenlik aygıtının bir parçası olduğu ve ülkenin silahlı kuvvetlerinin başbakanı ve başkomutanının komutası altında faaliyet gösterdiği gerçeği göz önüne alındığında, siyasi ve popüler çevreleri derinden sarstı. Fetih İttifakı siyasi koalisyonunun başkanı ve Bedir Kuvvetleri Komutanı Hadi el-Amiri, The Cradle'a verdiği demeçte, ABD güçlerinin Irak'tan "derhal" çekilmesi çağrısında bulundu ve "Irak parlamentosunun 2020'de ABD güçlerini geri çekme kararının açık olduğunu ve yoruma açık olmadığını" söyledi. "Irak'ın iradesine ve yasalarına saygı duyulmalı, çünkü artık bu güçlerin varlığı için yasal bir gerekçe yok. Irak güçlerinin artık yabancı eğitime ihtiyacı yok. Bunu yapabilecek yerel akademilerimiz ve eğitmenlerimiz var. Danışmanların bahanesi bir Amerikan yalanıdır." Dahası, ABD'nin Haşd Şa’bi kışlasını bombalamasının Irak'taki uluslararası koalisyon güçleri için yasal sonuçları var. Hukuk uzmanı Muayad el-Musavi'ye göre, "ABD güçleri, resmi bir Irak güvenlik gücünü bombalayarak, kendilerini yasal olarak işgalci güçler olarak yeniden sınıflandırdı. Hiçbir işgalci gücün, ülkesini savunan meşru bir güce karşı saldırılarını haklı gösterme hakkı yoktur." Direniş karşılık verecek 22 Kasım'da Irak'taki ABD Merkez Komutanlığı, kuvvetlerinin "Irak'taki iki tesise ayrı ayrı hassas saldırılar düzenlediğini" duyurdu. Saldırılar, İran ve İran destekli grupların ABD ve Koalisyon güçlerine karşı 21 Kasım'da Irak'ta yakın menzilli balistik füzelerin kullanıldığı saldırılar da dahil olmak üzere doğrudan yanıt olarak gerçekleşti." Asaib Ehl el-Hak Genel Sekreteri Kays el-Hazali, ABD'nin Irak güçlerine yönelik "acımasız ve haince" bombardıman operasyonunu kınadı ve ABD ordusuna karşı uluslararası hukuka uygun olarak yasal işlem yapılması, birliklerinin Irak'tan çıkarılması ve ABD güçlerine dokunulmazlık olmaksızın Irak hava sahası üzerinde tam egemenliğin yeniden tesis edilmesi çağrısında bulundu. İnsan Hakları Hareketi Başkanı Hüseyin Munis, IŞİD'e karşı 2014'te özgürleştirdiği ve Irak'ta IŞİD'e karşı kazanılan en önemli zafer olan Ebu Gureyb ve Curf es-Sahr gibi savaşların yalnızca uluslararası koalisyon güçlerinin, özellikle de ABD'nin Irak'taki varlığına son verme ihtiyacını vurguladığını vurguladı. Munis, Washington'ı, ordusunu Irak'ın egemenliğini hiçe sayan bir işgal gücü olarak kullanmakla suçluyor – Irak'ı Batı Asya rekabetleri için bir savaş alanına ve ABD'nin komşu ülkelere casusluk yaptığı bölgesel bir üsse dönüştüren bir güç. ABD'nin Haşd Şa’bi'ye yönelik saldırıları, diğerlerini doğrudan harekete geçmeye yöneltti. Haklar Bloku milletvekili Suud es-Saadi, ABD'yi Irak'taki eylemlerinden dolayı kovuşturmak için olağanüstü bir parlamento oturumu için imza toplama kampanyası başlattı. Ayrıca, Irak hükümetinin, parlamentonun Amerikan güçlerini Irak topraklarından çıkarma kararını uygulama zamanının geldiğini söyledi. ABD'nin Haşd Şa’bi de dahil olmak üzere Irak güvenlik güçlerine yönelik saldırılarının 2014'e kadar uzanan çirkin bir geçmişi var. Önümüzdeki birkaç yıl boyunca, uluslararası koalisyon tarafından Irak'ın askeri yeteneklerini ve silah depolarını azaltmayı amaçlayan onlarca hedefli saldırı gerçekleşti. ABD ve koalisyon güçlerinin Irak karşıtı operasyonlarının listesi uzun ve şok edicidir ve bazıları ayrıntılıdır. 19 Ekim 2014'te ABD savaş uçakları, Irak'ın Ortak Operasyonlar Komutanlığı'nı ve Haşd Şa’bi'yi, Bağdat'ın batısındaki Duvayliba ekseninde yer alan er-Refuş, el-Mehasna ve Bustan el-Çelebi bölgelerinde ilerlemelerini ve IŞİD militanlarını temizlemelerini engellemek için bombaladı ve alay komutanı ve sekiz askerini öldürdü. 18 Ocak 2015'te ABD uçakları, Irak Ordusu'nun 52. Tugayı'nın karargahını, Beyci'deki Halk Seferberliği topluluğunu bombaladı, 80 savaşçıyı öldürdü ve onlarca savaşçıyı yaraladı. İki ay sonra, 12 Mart'ta, ABD uçakları Ebu Diyab bölgesini hedef aldı ve Irak ordusunun 14. Tümeni'nin bir mevzisine baskın düzenleyerek elli askeri daha öldürdü ve onlarcasını yaraladı. 6 Haziran 2016'da, Kanun Devleti siyasi partisinin eski milletvekili Adnan eş-Şehmani, uluslararası koalisyon uçaklarının 17. Tümen'in karargahını ve Haşd Şa’bi güçlerinden birinin el-Kerma'daki operasyon alanını hedef aldığını, altı direniş savaşçısının öldüğünü ve sekizinin yaralandığını açıkladı. Üç hafta sonra, ABD savaş uçakları, Felluce'nin güneyindeki el-Manasir köyünün merkezindeki Havice el-Abar bölgesinde 150 IŞİD militanının toplandığı bir toplantıya saldıran ordu ve aşiret mensuplarından oluşan ortak bir güvenlik gücünü bombaladı, iki askeri öldürdü ve sekiz askeri yaraladı. 24 Kasım'da Telafer'de ABD'ye ait bir insansız hava aracı, Telafer havalimanı karargahında bir Haşd Şa’bi toplantısını hedef aldı ve çok sayıda can kaybına neden oldu. Irak-Suriye sınırına yakın Anbar'da, Haşd Şa’bi'nin Seyyid eş-Şuhada Tugayları'na bağlı 14'üncü Tugayı'na bağlı birlikleri, 7 Ağustos 2017'de ABD tarafından doğrudan bombalanmış, kırk asker ölmüş, diğerleri yaralanmıştı. 19 Haziran 2018'de ABD hava kuvvetleri, Suriye sınırındaki Ketaib Hizbullah karargahını vurarak 22 savaşçıyı öldürdü ve 12 kişiyi yaraladı. 2018'de, ikisi 7 Haziran'da Necef Denizi'nde, diğeri 30 Haziran'da Babil'in Seyuf bölgesinde ve üçüncüsü 6 Ağustos'ta Kerbela'nın batısında olmak üzere yedi Haşdi Şabi silah deposunun bombalanmasıyla hedef alma arttı. 2018 yılı, 19 Eylül'de Selahaddin'in güneyindeki Duceyl'de ve 2 Ekim'de Tuzhurmatu'da bir başka deponun hedef alınmasıyla sona erdi. 2019'da bombardıman 6 Haziran'da Beyci bölgesindeki Muzna'yı ve 20 Ağustos'ta Beled Hava Üssü yakınlarındaki bir diğerini hedef aldı. Olayla ilgili soruşturmanın sonuçları, İsrail uçaklarının bombalamaya karıştığını gösterdi. Bu nedenle, ABD ve Irak askeri güçleri arasındaki doğrudan düşmanlıkların, İsrail'in Gazze saldırısından ve ABD'nin Gazze saldırısına verdiği destekten önce geldiğini söylemek abartı olmaz. Bugün, aradaki fark esas olarak, Irak güçleri ve hiziplerinin saldırıların çoğunu başlatmasıyla rollerin tersine çevrilmesinde - bugüne kadar hem Irak hem de Suriye'deki ABD askeri hedeflerine yönelik 70'ten fazla saldırı yapıldı. Şu anda, Gazze'deki ABD destekli savaş tırmanmaya devam ederken, Irak'taki Haşd Şa’bi'nin de dahil olduğu Direniş Ekseni grupları, yalnızca ABD askeri hedeflerine karşı operasyonları yoğunlaştırmakla kalmayacak, aynı zamanda bölgedeki diğer kritik ABD çıkarlarına da daha geniş bir şekilde odaklanacaktır.

Kudüs Haber Ajansı - KHA | kudushaber.com.tr