GAZZE'DE ŞEHİT SAYISI AÇIKLANANDAN ÇOK DAHA FAZLA OLABİLİR

Perşembe günü yayımlanan bir araştırma, İsrail'in Gazze'ye yönelik yürüttüğü soykırım savaşında hayatını kaybeden Filistinlilerin resmi sayımının, Gazze'deki sağlık sisteminin çökmesi nedeniyle 2024 yılı ortasına kadar %41 oranında eksik hesaplanmış olabileceğine dikkat çekti.

İngiliz tıp dergisi “The Lancet” dergisinde yayımlanan, hakemli istatistiksel analizi, Londra Hijyen ve Tropikal Tıp Okulu, Yale Üniversitesi ve diğer kurumlardan akademisyenler gerçekleştirdi.

Araştırmacılar, Ekim 2023'ten Haziran 2024'ün sonuna kadar süren savaşın ilk dokuz ayında İsrail'in Gazze'ye yönelik hava ve kara saldırılarında ölenlerin sayısını tahmin etmek için “yakalama tekrar yakalama” analizi olarak bilinen istatistiksel bir teknik kullandılar.”

Araştırmacılar bu dönemde 64 bin 260 kişinin travmatik yaralanmalar nedeniyle öldüğünü tahmin etmektedir ki, bu rakam Gazze'deki Filistin Sağlık Bakanlığı'nın resmi sayımından yaklaşık %41 daha fazla.

Kurbanların %59,1'inin kadın, çocuk ve 65 yaş üstü bireylerden oluştuğunu belirten çalışma, ancak ölenler arasında Filistinli savaşçıların sayısına ilişkin bir tahmin sunmadı.

Filistinli sağlık yetkililerine göre, İsrail'in Gazze'ye yönelik savaşında 46 binden fazla kişi hayatını kaybetti.

'Rakamlar bildirilenden daha yüksek'

Lancet araştırması, Gazze Sağlık Bakanlığı'nın doğru elektronik ölüm kayıtlarını tutma becerisinin daha önce güvenilir olduğunu ancak İsrail’in yürüttüğü savaş sırasında azaldığını belirtti. Bu düşüş, hastanelere ve diğer sağlık tesislerine yönelik saldırıların yanı sıra dijital iletişim sistemlerindeki aksaklıklara bağlandı.

Raporlar ayrıca, çok sayıda cesedin yıkılan binaların enkazı altında kaldığını ve bu nedenle de bazı kayıpların sayılamadığını göstermekte. Lancet, bu eksiklikleri gidermek için Kosova ve Sudan gibi diğer savaş bölgelerindeki ölümleri değerlendirmek için yaygın olarak kullanılan bir yöntemi kullandı.

Çalışmaya göre, araştırmacılar en az iki bağımsız kaynaktan gelen verileri analiz ederek, birden fazla kayıp listesinde yer alan kişileri tespit etti. Listeler arasında daha fazla örtüşme olması daha doğru kayıtlara işaret ederken, daha az örtüşme olması birçok ölümün bildirilmediğini göstermekte.

Araştırmaya göre, bu bilgiler toplam ölüm sayısının tahmin edilmesine yardımcı olmakta.

Gazze çalışması için araştırmacılar, başlangıçta yalnızca savaşın ilk aylarında hastanelere getirilen cesetlere dayanan Sağlık Bakanlığı'nın resmi ölü sayısını karşılaştırdı. Zamanla bu sayı, bakanlık tarafından hem Gazze içindeki hem de dışındaki Filistinlilere dağıtılan çevrimiçi bir anketten elde edilen verileri de içerecek şekilde genişletildi.

Ankette Filistin kimlik numaraları, isimler, ölüm yaşı, cinsiyet, ölüm yeri ve raporlama kaynağı gibi bilgiler istendi. Ayrıca, sosyal medyada paylaşılan ölüm ilanları da veri kaynağı olarak kullanıldı.

Araştırmadan sorumlu Zeyna Cemaleddin Reuters'a yaptığı açıklamada, “Araştırmamız çarpıcı bir gerçeği ortaya koyuyor: Gazze'deki travmatik yaralanma ölümlerinin gerçek boyutu rapor edilenden daha yüksek” dedi.

YDH

GAZZE, 11 Ocak 2025 07:25