TÜRKİYE-ABD-İSRAİL İLİŞKİLERİNDE YENİ GELİŞMELER (ANALİZ)

Son günlerde gerçekleşen ABD Başkanı Joe Biden’ın Türkiye'nin Washington Büyükelçisi Hasan Murat Mercan ile görüşmesi, Ankara ile Washington arasında artan ilişkilerin işareti olarak yorumlanan önemli olaylardan biriydi. Ancak görüşmenin detayları hakkında herhangi bir bilgi paylaşılmadı.

Türkiye'nin Washington Büyükelçiliği ve Türk medyası bu görüşme ile ilgili haberini “ABD Başkanı Biden Türk büyükelçisini Oval Ofis'te kabu etti.” demekle yetindi.

Murat Bey'in Zor Görevi

Mevlüt Çavuşoğlu ve Abdullah Gül ile birlikte Adalet ve Kalkınma Partisi'nin kurucularından ve deneyimli Türk diplomatlarından biri olan Türkiye'nin Washington Büyükelçisi Hasan Murat Mercan, Dışişleri Bakanlığında öne çıkan ve Erdoğan'a yakın güvenilir bir isimdir.

2020 Amerika Birleşik Devletleri başkanlık seçimlerini Joe Biden kazandıktan sonra Erdoğan, yeni başkan Biden'ın kalbini kazanmak için Hasan Murat Mercan’ı Tokyo'dan Washington'a gönderdi. Çünkü Joe Biden seçim kampanyası sırasında Türkiye ve Erdoğan aleyhine sert konuşmalar yapmıştı. Elbette Erdoğan da Donald Trump'ın yeniden kazanmasını istediğini açıkça dile getrimişti. Sonuç olarak, Sayın Murat Mercan zor bir görev üstlendi ve uzun süre Washington ve Ankara liderlerini yakınlaştırmak için çaba sarfetti.

İki Önemli Gelişme

Büyükelçi Murat Mercan ve Türk-Amerikan İş Konseyi’den bazı üyelerin Türkiye-ABD ilişkilerini ısıtmak için yürüttüğü çabaları net sonuç vermezken şimdiye kadar Türkiye'yi ziyaret eden en üst düzey ABD'li yetkili Bakan Yardımcısı Wendy Sherman oldu. Çünkü Biden'ın ekibi Türk-Rus ilişkilerinden şikayetçiydi.

Joe Biden, iktidarını sağlamlaştırdıktan sonra, Osmanlı Devleti’nin Ermeni katliamı meselesini kabul etmenin yanı sıra Türkiye'yi F-35 savaş uçağı programından resmi olarak çıkardı.

Türkiye ile müttefiki ABD arasındaki siyasi ilişkiler uzun süredir limoniydi ve iki önemli olay gerçekleşene kadar bu süreç devam etti:

1. Ankara hükümetinin Siyonist Rejim’le ilişkilerini normalleştirmek için attığı adımlar.
2. Rusya'nın Ukrayna'yı işgali.

Doğu Akdeniz Gaz Forumu daha önce Türkiye’yi görmezden gelmişti, ancak şimdi ABD yeşil ışık yaktı ve görünüşe göre Türkiye'nin işgal altındaki bölgelerden Avrupa'ya gaz taşıma rolüne karşı değil.

Türkiye ve İsrail’in Yakın İşbirliği Hevesi

Milli Gazete’nin yeni Türk-Amerikan işbirliği dalgasının temel nedenleri ile ilgili yayındaldığı bir analizde, şu ifadelere yer verildi:

“Rusya'nın Ukrayna'yı işgali Batı'yı yeni doğal gaz kaynakları aramaya yöneltti. Siyonist Rejim Başkanı Herzog'un Ankara ziyareti kapsamında Cumhurbaşkanı Erdoğan ile görüşmesinin Washington'un talebi üzerine gerçekleştiği iddia edildi. Doğu Akdeniz gazının Türkiye üzerinden Avrupa'ya ulaştırılması için görüşmeler sürerken, ABD'nin de işin içinde olabileceği iddia edildi.”

Konuya ilişkin Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Enerji Komisyonu Başkanı Ziya Altunyaldız, Doğu Akdeniz gazını Avrupa'ya ulaştıracak projede Türkiye'nin ABD ile ortaklık yapabileceğini söyledi.

TBMM Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu Başkanı Ziya Altunyaldız "Türkiye'nin TAP ve TANAP'ta yaptığı gibi, yani Azerbaycan doğalgazının Avrupa'ya geçiş modelini Doğu Akdeniz’de uygulayarak, bölgenin gazını ve petrolünü Avrupa'ya ulaştırabilecek projeyi, ABD’nin de desteklediği bir yapı hâline getirebiliriz" dedi.

Türkiye ile ABD arasındaki yeni dönemde ilişkilerin nasıl olacağı konusunu bir grup gazeteciye anlatan Ziya Altunyaldız "Geçtiğimiz ay ABD’ye 5 günlük ziyaret gerçekleştirdik. Şu anda 28 milyar dolar olan ticaret hacminin 100 milyar dolara çıkarılması için önemli konuları masaya yatırdık. Özellikle Rusya-Ukrayna savaşı ile birlikte dünyanın enerji bağımlılığını ortaya çıkardığı sorunlar var. ABD, Türkiye ve Avrupa'nın projelerde birlikte çalışarak, enerjide kaynak ve ülke çeşitliliğinin sağlanması gibi çok net gelişmeler var. ABD'nin buna destek vermek konusunda istekli olduğunu gördük" diye konuştu.

Doğalgaz ve F-16 Meselesi

Artık Türk liderlere F-35'e sahip olmayacakları gerçeği açıkça aktarılmış oldu. Türkiye, F-35 projesinin ayanı sıra parça üreticileri listesinden de çıkarıldı. Türk yetkililer başlangıçta ABD'nin kararına itiraz ett. Şimdi durumu kabullenen Türk makamları ısrarın faydasız olduğu sonucuna vardılar.

Erdoğan'ın ekibi, mevcut durumda F-16 uçağı alımı bile değerli bir başarı olduğunu ve F-16 meselesi üzerinde çalışması gerektiğini farketti. Erdoğan ve Biden arasındaki son görüşmede bu konu değerlendirildi ve ABD başkanının Türk mevkidaşına yanıtı şu oldu: "Kongre ile bu konuyu konuşacağım ve elimden geleni yapacağım."

Bütün bunlar yaşanırken, son günlerde Filistin'deki gelişmeleri değerlenen Erdoğan'ın şehadet operasyonlar hakkındaki yaklaşımı Filistinli direniş gruplarının tepkisini çekti.

Son olarak şunu söyleyebiliriz ki; Türkiye'nin dış politikası değişmeye devam ediyor ve şimdi Türk Dışişleri Bakanlığı, işgal altındaki bölgelerden Avrupa'ya doğalgaz taşımak için yeni fırsatlardan yararlanmayı ve bu alanda ABD ve İsrail'e katılmayı umuyor. Türkiye'nin attığı adımının Filistinli gruplarla ilişkilerini ne ölçüde etkileyeceğini önümüzdeki süreçte göreceğiz.

tesnim

İSLAM ÜLKELERİ, 13 Nisan 2022 12:16