UNICEF sözcüsü Selim Üveys, “Biz, çocukların fiziksel ihtiyaçlarının yanı sıra Gazze’deki çocukların yaşadığı psikolojik acıların da tanınması ve giderilmesiyle birlikte engelsiz insani erişim çağrımızı sürdürmekteyiz.”
Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF) Ortadoğu ve Kuzey Afrika Basın Ofisi Sözcüsü Selim Üveys, Qodsna muhabirine verdiği özel röportajda, Gazze’deki insani yardım faaliyetleri, UNICEF’in Gazze’deki çocukları destekleme rolü, savaş mağduru çocukların yaşam koşulları ve yaşadıkları zorluklar ile ateşkes sürecine ilişkin değerlendirmelerde bulundu.
Üveys, “UNICEF çocuk hakları perspektifinden, Gazze’deki çocukların haklarının korunması, kalıcı ve acil bir ateşkesin sağlanması için Birleşmiş Milletler ve diğer uluslararası kurumlar üzerinden hangi diplomatik ve hukuki baskı araçlarını kullanıyor?” sorusuna şu yanıtı verdi:
UNICEF BM'ye Düzenli Raporlar Sundu
“UNICEF, Gazze ve tüm Filistin’deki çocukların güvenliği ve refahını korumak için mevcut tüm kanalları kullanmaktan hiçbir zaman vazgeçmemiştir. Bu çabalar şunları kapsamaktadır:
• Üye ülkelere ve Birleşmiş Milletler kurumlarına —özellikle Güvenlik Konseyi ve Genel Kurul’a— çocukların durumu ve altı temel ciddi ihlal hakkında düzenli raporlar sunmak.
• Birleşmiş Milletler’in İzleme ve Raporlama Mekanizması (MRM) aracılığıyla çocuklara yönelik ciddi ihlalleri belgeleyerek, bunların raporlanması, ilgili listelerin oluşturulması, kararların alınması ve düzeltici eylemlerin belirlenmesini sağlamak.
• Kalıcı ateşkesin, çocukların ve sivil hedeflerin acil korunmasının, sürekli insani erişimin, özgürlüğünden mahrum bırakılmış her çocuğun serbest bırakılmasının ve tüm tarafların uluslararası insancıl hukuka ve insan haklarına bağlı kalmasının desteklenmesi.
• Birleşmiş Milletler ajansları ve diğer kuruluşlarla yakın iş birliği yaparak, diplomatik mesajların çocukların pratik ihtiyaçlarıyla uyumlu hale getirilmesini sağlamak.
• Aynı zamanda Gazze ve Filistin genelinde faaliyet gösteren ekiplerimiz ve ortaklarımız aracılığıyla, çocuk koruma hizmetleri, ruh sağlığı desteği ve diğer hayati uzmanlık hizmetlerini sunmaya devam ediyoruz.”
Ateşkesten En İyi Şekilde Faydalanmaya Çalışıyoruz
UNICEF Sözcüsü, mevcut kısıtlamalar ve tehlikeler dikkate alındığında, Gazze’deki çocuklara su, gıda, ilaç ve barınak gibi hayati yardımların güvenli ve sürekli girişini sağlamak için kurumun hangi kısa ve uzun vadeli adımları attığı yönündeki soruya ise şu şekilde yanıt verdi:
“UNICEF, insani ilkelere ve ihtiyaçlara dayalı çalışmalarını çok sayıda ortakla iş birliği içinde sürdürmekte; gıda, tıbbi malzeme ve diğer hayati ürünlerin ulaştırılmasını sağlayarak ateşkesten en verimli şekilde yararlanmaya çalışmaktadır. Biz, mevcut tüm geçiş noktaları ve Gazze Şeridi genelinde yardımların ve insani hizmetlerin güvenli ve engelsiz erişimini desteklemeye devam ediyoruz. Ayrıca geniş ölçekli su tankerleri taşımacılığı, su arıtma tesislerinin çalışır durumda tutulması ve zarar gören su şebekelerinin onarımı yoluyla Gazze genelinde ailelere temiz içme suyu sağlamayı sürdürüyoruz. Bununla birlikte, sahada görev yapan teknik destek ekiplerimiz aracılığıyla, İsrail’in su şirketi Mekorot’a ait su tedarik hatlarının sürekli faaliyette kalmasını ve hasar gördüğünde derhal onarılmasını desteklemekteyiz.”
Gazze'de Okulların İnşası Öncelikli Konu
Üveys, “Çabalarımızın uzun vadede faydalı olmasını sağlamak için, temel hizmetlerin yeniden sağlanması ve geliştirilmesine (sağlıklı su sistemleri, aşılar için soğuk zincir depoları, temel sağlık, beslenme ve eğitim hizmetleri) ve çocuk odaklı altyapının yeniden inşasına yönelik çalışmalarımızı genişletiyoruz” dedi. Bu çalışmalar arasında, çocukların korunması, beslenmesi, temel sağlık hizmetleri ve diğer desteklerin güvenli ve entegre biçimde sunulduğu geçici eğitim alanlarının (TLS) oluşturulması da yer alıyor. Uveys, okulların yeniden inşası ve donatılmasının gelecek dönem için öncelikli olduğunu, bunun çocuklar ve anneler tarafından sürekli talep edildiğini belirtti.
UNICEF Ortadoğu ve Kuzey Afrika Basın Ofisi Sözcüsü sözlerine şöyle devam etti: “Önceliğimiz, hayati ve temel ihtiyaçların teminini sürdürürken, erken iyileşmeye dayalı operasyonel faaliyetler yürütmek ve kalıcı, güvenilir bir hizmet sistemi inşa etmektir. Ancak bunu gerçekleştirebilmek için bu kırılgan ateşkesin korunması ve dünyanın Gazze’deki çocukları destekleme konusunda birleşmesi gerekiyor.”
Gazze'de Çocuklara Yönelik İhlalleri Tespit Ediyoruz
Üveys, Kudüs Haber Ajansı (Qodsna) muhabirinin “UNICEF, uluslararası insancıl hukukun sürekli ihlali ve çocukları hedef alan hastane, okul ve yardım merkezlerine yönelik saldırılar karşısında ne tür somut adımlar atıyor? Bu konuda işgalci İsrail rejimini sorumlu tutacak bir süreç işliyor mu?” sorusuna şu yanıtı verdi:
“UNICEF, hukuki sorumluluk belirlemez veya yargısal bulgular sunmaz. Ancak bizim yapabileceğimiz ve yapmamız gereken, çocuklara yönelik ciddi ihlallerin —öldürme, sakat bırakma, kaçırma, okullara ve hastanelere saldırı gibi— derhal durdurulması, kapsamlı soruşturmalar yürütülmesi ve faillerin hesap vermesi konusunda ısrar etmektir. Hesap verebilirlik yalnızca adalet için değil, aynı zamanda caydırıcılık için de gereklidir. Çocuklar bir daha asla böyle bir dehşetle karşı karşıya kalmamalıdır.”
Üveys, “Biz çocuklara ve hastaneler, okullar, sığınaklar, yardım merkezleri gibi koruma altındaki alanlara yönelik saldırıları sürekli ve açık biçimde kınıyoruz. Bu tür eylemler uluslararası hukuk tarafından yasaklanmıştır. Çocukların korunmasına yönelik somut adımların atılması için çaba gösteriyoruz. Birleşmiş Milletler’in İzleme ve Raporlama Mekanizması (MRM) aracılığıyla çocuklara karşı işlenen ciddi ihlalleri belgeliyor, bunlara ilişkin listeleri, kararları ve düzeltici eylemleri raporluyoruz” ifadelerini kullandı.
Gazze'deki Çocuklar 'Zehirli Stres' Durumuna Girdi
Qodsna muhabirinin son sorusu üzerine, Gazze’deki ağır kayıplar, yaralanmalar ve ailelerin yok oluşu karşısında UNICEF’in hayatta kalan çocukların ruh sağlığı krizine ve psikososyal destek ihtiyaçlarına yönelik özel programlarının neler olduğu yönündeki soruya Üveys şu cevabı verdi:
“Gazze’deki savaş neredeyse her çocuğun psikolojik travma yaşamasına neden oldu ve bu çocuklar ruh sağlığı ile psikososyal desteğe ihtiyaç duyuyor. İki yıl süren şiddet, yerinden edilme ve kuşatma sonrasında çocuklar ‘zehirli stres’ durumuna girmiş durumda; korku, kaygı, kâbuslar ve içe kapanma gibi belirtiler gösteriyorlar.”
Üveys, “UNICEF, psikologlar ve yerel ortaklarla iş birliği içinde, toplum temelli ve aile odaklı programlar aracılığıyla çocuklara bu travmalarla başa çıkmada yardımcı olmaktadır. 2025 yılında 170 binden fazla çocuk ve 57 bin bakım veren, stresle başa çıkma, dayanıklılık kazanma ve sosyal bağları yeniden kurma konusunda destek aldı. TRT (Travma İyileştirme Teknikleri) gibi girişimler sayesinde, programa katılan çocukların yüzde 80’i iyileşme gösterdi ve her dört çocuktan biri artık travma sonrası stres bozukluğu (TSSB) belirtileri göstermemektedir” dedi.
UNICEF bölge sözcüsü sözlerini şöyle tamamladı: “En zor koşullar altında bile çocukların oynamasına, öğrenmesine ve yeniden güven duygusunu kazanmasına yardımcı olmaya devam ediyoruz. Biz, Gazze’deki çocukların fiziksel ihtiyaçlarının yanında, onların psikolojik acılarının da tanınması ve giderilmesiyle birlikte engelsiz insani erişimin sağlanması çağrımızı sürdürüyoruz.”
