Ortaya çıkan ekonomik krizin nedenleri arasında binlerce yedek askerin askeri hizmete çağrılması, savaş harcamalarının artması ve Gazze sınırı ile 1948'de işgal edilmiş bölgenin kuzey kesimindeki yerleşim yerlerinde çalışmaların durması sonucu fiyatların büyük ölçüde artması gösterildi.

Haber kaynakları, işgal hükümeti içinde fiyatların kontrol altına alınmasını destekleyenler ile karşı çıkanlar arasında bir çatışma olduğunu belirtti. İşgal Ekonomi Bakanı, ünlü gıda devi "Strauss Group"un savaş sırasında fiyatları artırmaya devam etmesi nedeniyle tüketicileri bu şirketin ürünlerini boykot etmeye çağırdı ve şirketin ar damarının çatladığını ifade etti. Buna karşın, aşırı sağcı Maliye Bakanı Smotrich, fiyatların kontrol altına alınmasına karşı çıkarak bunun rekabete zarar verdiğini öne sürdü.

Tüccarların Açgözlülüğü ve Fiyat Artışları

Ürünlerin çoğunun fiyatlarının artması, İsrailli tüketiciler arasında geniş çaplı tepkilere yol açtı. Birçoğu, savaşın dokuzuncu ayına yaklaşmasıyla hayat pahalılığının çok artmasından ve bütçelerinin tükenmesinden şikayet etti.

Özellikle gıda sektöründe faaliyet gösteren birçok İsrailli şirket, savaşın başladığı Ekim ayından bu yana fiyatlarını sürekli artırarak rekor kâr elde etmekle suçlanırken bunlardan bazılarının daha önce zarar etmelerine rağmen şimdi kâra geçtikleri ifade edildi.

İşgal Ekonomi Bakanı Nir Barkat, halkın bilgi edinme hakkını gerekçe göstererek gıda şirketlerinin kâr verilerini açıklayacağını belirtti. Bunun üzerine Gıda Şirketleri Birliği bakanın düşüncesine tepki göstererek bilgilerin gizli kalmasını istedi. 
 
Ekonomi Bakanı, Coca-Cola da dahil olmak üzere son zamanlarda fiyatlarını artıran 17 şirketten ürünlerinin kârlılık oranlarını gösteren detaylı verileri isteyeceğini ve bu verilerin aşırı kârlılık durumlarını belirlemek amacıyla kullanılacağını belirtti.

Geçim Maliyetlerinin Artması

Gıda, silah ve havacılık gibi sektörlerdeki İsrail şirketleri büyük kâr elde ederken, çok sayıda yahudi aile, bazı bireylerinin yedek asker olarak orduya alınması ve gelirlerinin düşmesi sebebiyle geçim maliyetlerinin artması yüzünden göç etti.

Gazze Şeridi'nin güneyinden ve Lübnan sınırına yakın bölgelerden yüz binlerce İsrailli memur ve işçi, savaş nedeniyle işlerini bırakmak ve göç etmek zorunda kaldı.

Siyonistlere ait ekonomik gazete "Calcalist" tarafından yapılan bir araştırma, yedek askerler arasında uzun hizmet süreleri nedeniyle ciddi bir memnuniyetsizlik olduğunu ortaya koydu. Bu durumun psikolojik sağlığa zarar verdiği, eşler arasında ve iş hayatlarında sürekli devam eden sorunlara yol açtığı belirtildi.

Gazete, orduda uzun süreli hizmetlerin İsrail ekonomisi üzerinde de olumsuz etkileri olduğunu, Maliye Bakanlığı'nın savaş sırasında yedek askerlerin görev sürelerinin maliyetini 5,44 milyar dolar tahmin ettiğini, ancak yedi ay sonra bu maliyetin 8.17 milyar dolara yükseldiğini ve savaşın hâlâ devam ettiğini belirtti.

Savaşın devletin kaynaklarını tüketmesi nedeniyle İsrail ekonomisinin geleceği hakkında karamsarlık hakim. Resmi verilere göre, bütçe açığının bu yıl %8'in üzerine çıkması bekleniyor, bu da savaş öncesi tahmin edilen %2.25'in yaklaşık dört katı.

Maliye Bakanlığı Genel Muhasebecisi Yali Rotenberg'in verilerine göre, geçtiğimiz Mart ayında sona eren 12 aylık dönemde bütçe açığı 117.3 milyar şekele ulaştı ve bu İsrail tarihindeki en yüksek rakamdır.

Bu yılın ilk çeyreğinde İsrail ekonomisi yıllık bazda %1.4 küçülürken, kamu harcamaları geçen yılın aynı dönemine göre %7.1 arttı.

İbrani gazetesi Globes'e göre, işgal hükümeti vergileri artırmak ve malların fiyatlarının yükselmesine izin vermek zorunda kaldı. Bu, tüketicilere ek mali yükler getiriyor.

Siyonist medya, işgal devletinin Türkiye'nin İsrail'e ihracata getirdiği kısıtlamalar nedeniyle yakında ekmek kıtlığı ile karşı karşıya kalabileceği konusunda uyardı.

Yisrael Hayom gazetesi, beklenen ekmek kıtlığının, ekmek ve hamur işlerinde kullanılan yaş mayanın çoğunun Türkiye'den ithal edilmesinden kaynaklandığını belirtti.

Farklı ithalat alternatifleri nedeniyle fiyat artışlarının yanı sıra bir kıtlık yaşanabileceğini, fırınların şimdi alternatifler araması gerektiğini ve İsrail'de yerel yaş maya üretimi olmadığını, bu nedenle endüstrinin bu tür mayayı ithal etmeye bağımlı olduğunu belirtti.

İsrail Gıda Üreticileri Birliği Başkanı, ithal edilen yaş mayanın tüm fırınlarda tüm hamur işleri, tatlılar ve atıştırmalıkların üretiminde kullanıldığını, ancak en büyük payın ekmek üretiminde kullanıldığını söyledi.

Türkiye, Türk ürünlerinin İsrail'e ihracını durdurmuş, diğer 54 ürüne kısıtlama getirmiş, ardından Filistin halkına yönelik saldırıların devam etmesi nedeniyle işgal devleti ile tüm ticari işlemlerini durdurduğunu açıklamıştı.

Filistin Enformasyon Merkezi